Historia

Po zakończeniu II wojny światowej na emigracji pozostali żołnierze, którzy byli wcieleni w siły zbrojne aliantów. Honor i przelana krew braci i bliskich umocniła w sercach decyzje o pozostaniu
w Wielkiej Brytani i kontynuowaniu walki o wolną i niepodległą Polskę, gdyż nie potrafili zaakceptować brutalnych rządów Sowietów w ukochanym, ojczystym kraju.

W 1946 roku na terenie Wielkiej Brytanii powstało stowarzyszenie Polskich Kombatantów, które było prawdziwą ostoją w tęsknocie za Polską i stało się największą niepodległościową organizacją, która w szczytowej formie rozwoju w 1947 roku osiągnęła stan blisko 30 tysięcy osób, skupionych w 257 kołach.

12 listopada 1947 roku żołnierze, którzy osiedlili się w hrabstwie Fife w Szkocji rozpoczynając swoje nowe życie, podjeli decyzję o założeniu stowarzyszenia w Kirkcaldy. Koło nr 50 im. Gen. Maczka rozwijało się w szybkim tempie (skupiało ponad 100 osób), a jedynym utrudnieniem był brak własnej siedziby. I tak w 1953 roku został zakupiony dom na potrzeby Stowarzyszenia Polskich Kombatantów – Bennochy House, który w dniu dzisiejszym jest niemal jedynym aktywnym Polskim Klubem w Szkocji.
Pamiętnymi datami dla klubu są:

1962 r. – wieczór autorski gen. S. Maczka ( promocja książki „ Od podwody do czołga”)
Wrzesień 1964 r. – w 20 rocznice Bitwy pod Arnhem, odsłonięcie pomnika upamiętniającego Gen. Stanisława Sosabowskiego i I Samodzielną Brygadę Spadochronową.

„To commemorate the Scottish-Polish friendship begun in 1940-1944 when the first Polish independent parachute brigade was formed and trained in Leven and District.”

1975 r. – gen. S Maczek otworzył Salę Pamięci 1 Dywizji Pancernej (później została ona przeniesiona do Edynburga)
13 sierpnia 1978 r. – odsłonięcie przed domem kombatanta Pomnika Katyńskiego
1990 r. – złożenie urny z ziemią z grobów katyńskich w podstawie Pomnika.

Działalność Polskiego Klubu rozwijała się pomyślnie przez ponad pół wieku. Dom tętnił życiem, organizowane są występy zespołów artystycznych i rozrywkowych, projekcje polskich filmów, rodzinne ceremonie, wesela, chrzty, pogrzeby.
Każdy Nowy Rok jest wspólnie witany z Naszymi przyjaciółmi Szkotami, gdyż nasze społeczności wiąże wspólna historia walki o niepodległość, jak i duża wspólna zażyłość.
W przeszłości Komitet Parafialny organizował coroczne pielgrzymki do sanktuarium w Carfin.
Do stałych obchodów należy udział członków koła w uroczystościach pamięci poległych żołnierzy na cmentarzu wojskowym w Perth, Dzień Niepodległości, oraz Narodowe Święta – Dzień Wojska Polskiego, dzień sztandaru a także uroczystości w lokalnych obchodach – Remembrance Day.

Niedaleko w LEVEN znajduje się słynny budynek LARGO HOUSE, w którym szkolili się żołnierze Cichociemni (316 Cichociemnych, wysłano podczas II wojny światowej do okupowanej Polski). To właśnie lokalna społeczność i kombatanci oraz ich rodziny ufundowali monument w mieście LEVEN upamiętniający naszych żołnierzy wraz z Generałem Stanisławem Sosabowskim, gdzie co roku celebrujemy pamięć, pokazując młodemu pokoleniu, jak bardzo ważne jest mieć siłę, honor i miłość do ojczyzny żyjąc w innym kraju.

Polski Klub jest to miejsce, w którym mieszają się dwie kultury Polska i Szkocja. W budynku kombatanci 2 ND Battalion The Parachute Regiment – Fife Branch organizują spotkania. Wspólnie świętujemy Dzień Niepodległości oraz inne ważne daty dla wspólnej historii.
W budynku znajduje się Polska Szkoła, do której uczęszczają dzieci polskich rodzin, które mieszkają w okolicach Kirkcaldy. Polska Szkoła współpracuje z Polonią w Wielkiej Brytanii oraz z kilkoma innymi grupami, gdzie wspólnie staramy się kultywować polską tradycję i obyczaje.
Dzieci występują na różnych festynach pokazując Nasze Polskie obyczaje, śpiewają polskie pieśni, angażują się w różnych przedsięwzięciach promujących Polskę.

19 kwietnia 2022 odbyła się pierwsza zbiórka Gromady zuchowej „Tropiciele Tajemnic”, a dwa dni  później pierwsza zbiórka Drużyny Harcerskiej Brzask. Tak właśnie rozpoczęła się historia działalności polskiego harcerstwa na terenie Kirkcaldy. Kultywowanie polskiej tradycji, zwyczajów, polskiej mowy i pieśni połączone ze służbą Bogu i Ojczyźnie to główny cel wychowania młodego pokolenia poza granicami Polski. Obecnie w polskim klubie, w cotygodniowych zbiórkach uczestniczy ok 70 dzieci i młodzieży, którym język polski i tradycje ich przodków nie są obce.

Polski Klub utworzył Izbę Pamięci im. Gen Stanisława Sosabowskiego, poświęconą generałowi St. Sosabowskiemu i jego I Brygadzie Spadochronowej, żołnierzom I samodzielnej kompanii Komandosów, żołnierzom 1 Dywizji Pancernej oraz żołnierzom Jednostek Specjalnych, którzy kultywują pamięć Cichociemnych szkolących się w Largo House oraz, którzy są patronami niniejszej Izby Pamięci.

Budynek i otaczający go teren odgrywają istotną rolę w lokalnej społeczności, wspierając przez lata nie tylko miejscową ludność polską, zapewniając rozwój polskiej tradycji, kultury i dziedzictwa, ale także naszych przyjaciół szkotów, dzięki czemu relacje między dwoma narodowościami są ściśle połączone.

Polski Klub w Kirkcaldy przekształcił się w budynek społecznościowy, w którym wiele różnych grup, klubów i organizacji korzysta z pomieszczeń na swoje spotkania.

„Z pośród wszystkich narodów świata my Polacy winniśmy najlepiej ocenić znaczenie i wartość słowa wolność” – Mieczysław Dziemieszkiewicz „ Rój”

Opracowanie: Aneta Kippen